Jim seks, dan ik ek

Godskes noch ta, wy ha in nije hype mei syn allen. Seks yn 'e literatuer. Der binne al guon bloggers dy 't der wat oer sein ha. Der is in literêr tiidskrift dat der in wedstryd oan keppelet en der binne twitterders dy 't der oer twitterje. Soe ik dus ek dwaan kinne, mar om myn miening yn dit stik fan saken wer te jaan, woe ik mar wat mear as 140 tekentsjes brûke.
Seks dus. Yn literatuer. Yn boeken dus. Ik kin my út myn pubertiid noch yn 't sin bringe, dat ik stikem it boek 'De Hete IJssalon' fan Heere Heeresma trochnoaze yn 'e skoallebibleteek yn Harns. It wie klearebarre porno en dus tige nijsgjirrich, want op dy leeftyd ûntdekke jo de wrâld en sa komme jo as fansels ek by it winkeltsje dêr 't de measte Abrahams mar wat graach de moster helje. De tiid fan 'Het groene boekje voor meisjes' hie ik doe al efter my litten. Dy IJssalon wie foar my it momint dat ik yn 'e kunde kaam mei pornoratuer. It wie al moai wat jierren letter dat ik in boek lies fan Heleen van Royen. 'De Gelukkige Huisvrouw'. Noch mear wylde seks. Sa moai as ik soksoarte ferhalen tsien jier earder fûn, sa bot ergere it my no. Ik fûn der gjin klap oan. Earlik net. Dat geouwehoer oer wa 't yn hokker bocht wêr nommen wurdt, it ynteressearret my de roazen. Ik wie der dan ek fuort klear mei en ha my net wer oan sa 'n skriuwwurk weage.
Mar no lês ik dus dat seks ûnmisber is yn goede literatuer. Aha. Nijsgjirrich. Want no begryp ik ynienen wêrom at Gerard Reve syn 'De Avonden' sa geweldich is. Fansels, as jo der each foar ha, dan is it in wûnder sa as dy man de leechte fan it tiidrek krekt nei de oarloch beskriuwt. Mar mei it each op 'e seks kom ik by dat boek net fierder as dat iene, ôfstjittende, byld dat my altyd bybleaun is. As ik tink oan 'De Avonden', dan tink ik oan in pielemuisje (en dêr wol net in fetsoenlik frommes mei om piele) en oan in sneu figuer dy 't himsels ôfskuort mei in knuffelknyntsje yn 'e broek foar it noflike gefoel. Jasses. Ik ha Reve ek altyd in fize keardel fûn.
Jan Wolkers krektlyk. Turks Fruit? Neat wurdich. De útkomst is wol ynkringend, mar de seks dêrtusken troch hat neffens my oars gjin funksje as it fullen fan de siden en it ôfreagearjen fan eigen frustraasjes. Foar de filmmakkers lykwols is it in aardichheid. Want foar Nederlânske en Fryske films liket it selde te jilden as foar de boeken wêr 't se op basearre binne: seks is in must. Funksjonaliteit wurdt net nei sjoen. Hoppa, broek fan 't gat, poatsjes yn 'e hichte en rampetampe. Foaral ús Fryske topfilmmakker S. de J. hat der in hantsje fan. It moaiste is: hy spilet sels altyd de rol fan de man yn dy sênes. Smearlap.
Wêrom? Wat heakket in nust pornografyske sênes ta oan in ferhaal? Ik begryp dat net. Seks yn literatuer hat gjin funksje. It is moai as minsken yn in relaasje har gerak krije, mar dat kin mei in pear wurden wol ta: 'se kamen ta elkoar', of sokssawat.
Seks yn byld is nei myn betinken allinnich funksjoneel op net 23 fan 'e digitenne. Dat is, foar de leken ûnder ús, it 24-oeren-deis wipkanaal. Dat kinne jo oansette as jo al efkes fan 'e kruk wolle, mar de eigen fantasij lit it slim ôfwitte. Dan ha je der wat oan. En seks yn skreaune taal? Noflik as de digitenne wer ris nei de knoppen is, of in steuring jout. Kinne je dêryn lêze hoe as it moat. Fijn, ik moat leau ik dochs mar sa 'n nije Moanne keapje skylk... Ik hoopje net dat al dy dryste ynstjoerders anonym wurkje, want ik wol al witte wat der oan fantasij omgiet yn 'e, meastentiids grize, koppen fan ús literêre kopstikken. Dêrnei in kear goed koarje, besparret my in pak Rennies.